Górnik Łęczna zajął wysokie drugie miejsce w raporcie „Analiza odpowiedzialności klubów Fortuna 1 Ligi za sezon 2022/2023”. Najlepszy okazał się Łódzki KS, a na podium znalazł się również GKS Katowice.
W lokalnym ekosystemie kluby sportowe silnie wpływają na swoje otoczenie, często będąc najbardziej rozpoznawalnymi organizacjami, z lojalnymi kibicami i dużą społecznością. Stąd też ich istotna rola społeczna, która oprócz ograniczania potencjalnie negatywnych zjawisk stawia przed klubami wyzwanie wykorzystania potencjału do pozytywnego wpływu społecznego. To właśnie te działania i procesy klubów piłkarskich zostały poddane analizie w raporcie „Analiza odpowiedzialności klubów Fortuna 1 Ligi za sezon 2022/2023”.
Wśród pierwszoligowców niemal bez zmian
Takie akcje jak „Serduszko GieKSy” (GKS Katowice), współpraca ze Stowarzyszeniem Szansa odnośnie ochrony dzieci (Chrobry Głogów), prowadzenie edukacji dotyczącej recyklingu (Podbeskidzie Bielsko-Biała), praktyka obszernego raportowania (Ruch Chorzów) czy wprowadzenie kodeksu etycznego (Wisła Kraków) to zasługujące na wyróżnienie przykłady dobrych praktyk odpowiedzialności prowadzonych przez pierwszoligowe kluby. Badaniu poddanych zostało 18 klubów występujących na drugim szczeblu rozgrywkowym w Polsce za sezon 2022/23, których działania zostały wzięte pod lupę w celu określenia poziomu społecznej odpowiedzialności.
Chociaż kluby podejmują różnorodne działani to ich wyniki w zestawieniu z poprzednimi edycjami analiz utrzymują się na podobnym poziomie. – Na poziomie średnich wyników odpowiedzialności klubów Fortuna 1 Ligi w ostatnich sezonach zmienia się niewiele. Średni wynik klubów z ligi to 14%. Z jednej strony kontynuowane są wartościowe inicjatywy, jak „Trener Osiedlowy” Chrobrego Głogów czy „Serduszko GiekSY” GKS-u Katowice, pojawiają się również nowe praktyki, m. in. wzmacniające transparentność organizacji czy wpisujące się w ochronę dzieci i młodzieży. Na poziomie całej ligi tych zmian jest jednak niewiele. – stwierdza dr Paweł Zembura.
Działania klubów a odgórne wytyczne
Potrzebę zmiany tej sytuacji i upowszechniania działań z zakresu społecznej odpowiedzialności zauważa Polski Związek Piłki Nożnej, który od sezonu 2023/2024 wprowadził istotną zmianę w zakresie procesu licencyjnego. Aby otrzymać licencję uprawniającą do ligowych występów oprócz standardowych wymogów takich jak choćby kryteria sportowe, infrastrukturalne czy finansowe, kluby powinny wziąć również pod uwagę kryteria odpowiedzialności społecznej. Obejmują one między innymi wdrożenie strategii zgodnej z UEFA Football Sustainability Strategy 2030 oraz właściwymi wytycznymi UEFA. A na czym opiera się proponowana strategia? – Chodzi tutaj o takie kwestie jak np. równość i integracja, przeciwdziałanie rasizmowi czy ochrona środowiska. Zagłębiając się w wyniki raportu można zauważyć, że, podobnie jak miało to miejsce we wcześniejszych sezonach, w klubach relatywnie wyższe wyniki uzyskiwane są w obszarze rządzenia, natomiast w bardzo ograniczonym stopniu widoczne jest zaangażowanie w obszarze środowiska. Większość klubów Fortuna 1 Ligi zdaje się być na wczesnym etapie adaptacji wymogów dotyczących odpowiedzialności z procesu licencyjnego – tłumaczy dr Zembura.
Więcej informacji o badaniu społecznej odpowiedzialności klubów
Badanie to 120 szczegółowych, zerojedynkowych pytań dotyczących różnych przejawów odpowiedzialności klubów wpisujących się w trzy obszary odpowiedzialności: społeczeństwo, środowisko i rządzenie. Odpowiedzi na te pytania bazowały na dokumentach i innych materiałach udostępnionych publicznie przez kluby. Pytania dotyczyły działań klubów, procesów, które w nich funkcjonują, strategii i tego, jak są zorganizowane, między innymi:
- Czy organizacja podejmuje działania ukierunkowane na promocję sportu powszechnego?
- Czy organizacja korzysta z odnawialnych źródeł energii (np. panele słoneczne, turbiny wiatrowe)?
- Czy na stronie internetowej organizacji (osiągalne ze strony głównej) opisano strukturę własnościową organizacji i wypisano (przynajmniej 3, jeśli jest ich więcej) głównych akcjonariuszy?
- Czy na stronie internetowej organizacji (osiągalne ze strony głównej) są przedstawieni z imienia i nazwiska wszyscy członkowie zarządu klubu?
Przedstawiciele klubów mieli możliwość zweryfikowania ocen i przesłania dodatkowych materiałów, które sugerowały, że ocena powinna być zmieniona. Po sprawdzeniu tych dodatkowych materiałów ponownie przeliczano oceny, gdzie każdy przejaw odpowiedzialności i obszar był traktowany jako równie istotny. Wartości procentowe obrazują odsetek pozytywnych odpowiedzi dotyczących danego przejawu lub obszaru odpowiedzialności.
Raport przygotowany został we współpracy organizacji: Sportimpakt, Institute for Sport Governance i Wydziału Zarządzania UW. Autorami badania są: dr Paweł Zembura, Piotr Popławski i Maria Stelmach.
Pełny raport dostępny jest pod linkiem, a poniżej prezentujemy tabelę z głównymi wynikami przeprowadzonego badania Fortuna 1 Ligi.
